Konferencja WODA.ŚCIEKI.OSADY., która odbyła się w dniach 9-10 października w Zakopanem zgromadziła blisko 300 ekspertów i menedżerów z branży wodno-kanalizacyjnej oraz przedstawicieli firm dostarczających usługi i rozwiązania dla tej gałęzi gospodarki. Były to dwa dni poświęcone intensywnej pracy, wymianie poglądów i doświadczeń oraz poszukiwaniu rozwiązań, zgodnie z głównym hasłem wydarzenia: „Gotowość branży – nowa era transformacji”.
Woda – strategiczny zasób w walce o bezpieczeństwo
Pierwszy dzień wydarzenia skoncentrowany był na zagadnieniach związanych z wdrażaniem unijnej Dyrektywy dotyczącej jakości wody, która jest przeznaczona do spożycia przez ludzi. Najważniejszym aspektem były tu zagadnienia związane z gotowością branży do zapewnienia jakości i bezpieczeństwa oraz budowanie zaufania w czasie transformacji. Eksperci podzielili się wiedzą na temat skutecznego wdrażania zintegrowanych systemów zarządzania ryzykiem, wykorzystania cyfrowych technologii do monitoringu jakości wody, a także transparentnej komunikacji z odbiorcami. Wspólna refleksja nad przyszłością zaopatrzenia w wodę i jej bezpieczeństwem wyznaczyła główny kierunek dyskusji.
Nowe spojrzenie na przetwarzanie ścieków i osadów
Drugi dzień poświęcony był tematyce oczyszczania ścieków w kontekście nowego otoczenia prawego. Omówiono kluczowe zmiany wynikające z nowelizacji Dyrektywy w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych, która stanowi jedno z największych wyzwań dla branży kanalizacyjnej od wielu lat. Uczestnicy debatowali nad nowymi standardami środowiskowymi, obowiązkami w zakresie monitoringu mikrozanieczyszczeń, efektywnością energetyczną oraz innowacyjnym podejściem do gospodarki osadowej. Istotną część rozmów stanowiła także rola cyfryzacji i inteligentnych systemów zarządzania, umożliwiających sprostanie rosnącym wymaganiom.
Czyszczenie zbiorników na oczyszczalniach ścieków
Spółka Climbex podczas konferencji promowała usługi kompleksowego czyszczenia zbiorników na oczyszczalniach ścieków oraz usługi wymiany złóż filtracyjnych na stacjach uzdatniania wody.
Piotr Goścński, dyrektor handlowy usług z obszaru Industrial Cleaning w spółce Climbex, w swoim wystąpieniu panelowym zaprezentował liczne case study z czyszczenia zbiorników w branży wodno-kanalizacyjnej.
Zbiorniki w oczyszczalniach ścieków pełnią funkcje magazynowania, buforowania i biologicznego przetwarzania substancji organicznych. W zależności od procesu technologicznego mogą to być:
- zbiorniki retencyjne – stabilizujące dopływ ścieków surowych,
- osadniki wstępne i wtórne,
- komory fermentacyjne (WKF) – beztlenowe reaktory dla osadów,
- zbiorniki retencyjno-uśredniające dla osadów przefermentowanych,
- reaktory ścieków
- zbiorniki wód technologicznych.
W zbiornikach przemysłowych ma miejsce akumulacja osadów mineralnych, kożuchów tłuszczowych, złogów włóknistych oraz produktów korozji. Spółka Climbex kompleksowo obsługuje procesy czyszczenia różnego typu zbiorników, co przekłada się na zwiększenie bezpieczeństwa i wydajności procesów technologicznych.
„Z punktu widzenia utrzymania ruchu czyszczenie zbiorników nie jest jedynie działaniem porządkowym, lecz profilaktyką technologiczną o mierzalnych skutkach eksploatacyjnych” – podkreślał w swoim wystąpieniu Piotr Gościński z Climbexu.
Regularne czyszczenie zbiorników i reaktorów pozwala przywrócić równowagę hydrauliczną i biologiczną układu, co przekłada się na:
- utrzymanie równomiernego przepływu i efektywnego napowietrzania,
- ograniczenie zjawiska piany i kożuchów,
- stabilizację mikrobiologiczną osadu czynnego,
- poprawę jakości ścieków oczyszczonych.
Wymiana złoża filtracyjnego
Złoża filtracyjne w stacjach uzdatniania wody (SUW) stanowią jeden z kluczowych elementów procesu technologicznego, decydujący o jakości wody dostarczanej do sieci. Ich zadaniem jest zatrzymywanie zawiesin, usuwanie związków żelaza, manganu, amoniaku, a w niektórych przypadkach również związków organicznych i metali ciężkich. Wraz z upływem czasu materiał filtracyjny traci swoje właściwości sorpcyjne, co powoduje pogorszenie jakości uzdatnianej wody oraz wzrost strat hydraulicznych. Regularna wymiana złoża jest więc niezbędna, aby zapewnić stabilność procesu i bezpieczeństwo sanitarne dostaw.
Spółka Climbex od wielu lat zajmuje się wymianą złóż filtracyjnych, gdzie obsługuje cały proces – od wydobycia zużytego złoża z komór filtracyjnych, poprzez czyszczenie i serwisowanie zbiornika, po zasyp nowego złoża i utylizację zużytego materiału.
W polskich SUW najczęściej stosuje się złoża naturalne i modyfikowane mineralnie, dobierane w zależności od charakteru wody surowej i technologii uzdatniania. Do najczęściej używanych należą:
- piasek kwarcowy – podstawowe złoże mechaniczne, zatrzymujące zawiesiny i cząstki stałe; stanowi często pierwszą warstwę w filtrach wielowarstwowych,
- żwir kwarcowy – pełni funkcję drenażu i warstwy wsporczej,
- złoża antracytowe – o większej porowatości, stosowane w filtrach wielowarstwowych w celu poprawy klarowności wody i zmniejszenia strat ciśnienia,
- złoża węglowe (aktywne) – wykorzystywane do redukcji substancji organicznych, chloru i związków smakowo-zapachowych.
Cyberprzestrzeń w branży wod-kan
Bezpieczne wodociągi to bezpieczne społeczeństwo. Liczba akcji sabotażowych na infrastrukturę krytyczną wciąż rośnie, a branża wodociągowo-kanalizacyjna staje przed wyzwaniem, jak skutecznie modernizować przestarzałe systemy automatyki przemysłowej (OT), jak skutecznie zabezpieczać je przed cyberzagrożeniami i jak pozyskiwać środki na te inwestycje. np. z programu Cyberbezpieczne Wodociągi.
Eksperci wskazali mnóstwo obszarów, które trzeba doskonalić, by móc skutecznie i wielopoziomowo zarządzać infrastrukturą wod-kan, a co za tym idzie szybko reagować na incydenty. Najczęściej wymieniane to:
- najczęstsze słabe punkty projektowania i utrzymania sieci OT w zakładach wodociągowych,
- jak wykrywać i minimalizować luki podatności w istniejących systemach sterowania,
- jak formułować na nowo wymogi bezpieczeństwa dla dostawców, integratorów i serwisantów,
- jak przygotować projekt inwestycyjny, opisać modernizację i skutecznie aplikować o środki w programie Cyberbezpieczne Wodociągi.
Eksperci podkreślali też ogromną wagę tworzenia tzw. programów cyberhigieny. Mają one na celu szkolić pracowników na wszystkich szczeblach organizacji, by informować i uświadamiać, jakiego rodzaju zagrożenia mogą napotkać w codziennej pracy i jak na nie reagować. Tego rodzaju kompetencje to dziś absolutny wymóg, bo nawet najlepsze systemy nie zadziałają prawidłowo bez świadomych ludzi.
Przyszłość branży wod-kan
Konferencja Woda.Ścieki.Osady. traktowała o wielu strategicznych zagadnieniach, jakie nurtują dziś branżę, ale też mocno zdefiniowała jej obecną pozycję. Pozostajemy z wiarą, że wszelkie inspiracje i praktyczne wskazówki pomogą w dalszym, skutecznym przygotowaniu polskiego sektora wodno-ściekowego na nadchodzące zmiany oraz wpłyną na rozwój współpracy z dostawcami rozwiązań dla branży.